Wat doet een copiloot?

Bijna 90% van alle copiloten heeft weleens de vraag gekregen wat hun verantwoordelijkheden in de cockpit precies zijn. Dit blijkt uit onderzoek van de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) onder haar leden. Ook nationaal onderzoek bevestigt dat er bij het grote publiek veel onduidelijkheid bestaat over de rol van de copiloot en hoe belangrijk deze is voor de veiligheid.

Veel mensen denken dat de copiloot vooral het weer in de gaten houdt of alleen als back-up dient voor de gezagvoerder. Bijna 90% van de Nederlanders denkt dat alleen de gezagvoerder het vliegtuig landt. En bijna 70% van de ondervraagde piloten verwacht dat mensen denken dat copiloten alleen meekijken en assisteren. In werkelijkheid is de samenwerking veel intensiever: piloten overleggen constant, controleren elkaar en wisselen de taken af, zoals het landen en navigeren.

Uit onderzoek blijkt dat piloten de copiloot als onmisbaar ervaren voor een veilige vlucht.

Vaardigheden van een copiloot

Een copiloot is veel meer dan de "tweede piloot" in de cockpit. Hij of zij is een volledig bevoegde vlieger, met dezelfde opleiding, licenties en verantwoordelijkheden als de gezagvoerder.
Belangrijke vaardigheden van de copiloot zijn onder andere:

• Bedienen van alle boord- en navigatiesystemen

• Zorgvuldig uitvoeren van checklists

• Heldere communicatie met luchtverkeersleiding en cabinepersoneel

• Snel en besluitvaardig handelen in onverwachte situaties

• Continu samenwerken volgens het vier-ogen-principe

De copiloot is altijd voorbereid om, indien nodig, direct het volledige gezag over de vlucht over te nemen.

Feiten op een rij

• Samenwerking: De gezagvoerder en de copiloot delen de taken gelijkwaardig. Beide piloten zijn bevoegd om op te stijgen, te landen en beslissingen te nemen.

• Vier-ogen-principe: Piloten controleren voortdurend elkaars handelingen en beslissingen, wat de veiligheid vergroot.

• Taakverdeling: Eén piloot bestuurt ("Pilot Flying"), terwijl de ander toezicht houdt op systemen en communicatie ("Pilot Monitoring"). Deze rollen wisselen tijdens de vlucht.

• Automatische piloot: De automatische piloot fungeert slechts als een hulpmiddel, vergelijkbaar met cruise control in een auto. Menselijke piloten blijven verantwoordelijk voor alle beslissingen.

• Vliegveiligheid: Negen op de tien vluchten verlopen niet volledig volgens het boekje. Daarom zijn twee goed samenwerkende piloten essentieel om snel en correct te reageren.

Mythes en misverstanden

Fabel: "De gezagvoerder landt altijd het vliegtuig."
Feit: Zowel de gezagvoerder als de copiloot kunnen een landing uitvoeren.

Fabel: "De automatische piloot vliegt zelfstandig."
Feit: De automatische piloot volgt alleen ingevoerde opdrachten. Menselijke controle blijft onmisbaar.

Fabel: "De copiloot is een assistent zonder eigen bevoegdheden."
Feit: Copiloten hebben dezelfde bevoegdheden en opleidingen als gezagvoerders. Ze kunnen de volledige vlucht zelfstandig uitvoeren als dat nodig is.