Agressie aan boord
Steeds vaker komen er meldingen over agressie aan boord van vliegtuigen. Wat betekent dat precies? Wat kunnen piloten hieraan doen? Wat is het standpunt van de VNV?
Wat is agressie aan boord?
De term die in de luchtvaart wordt gebruikt voor een passagier die ongewenst gedrag vertoont, is 'unruly passenger'. In eerste instantie wordt geprobeerd de passagier te kalmeren door in gesprek te gaan. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een vertraagde vlucht de oorzaak is van het ongewenste gedrag, maar soms ook vliegangst. Dan is begrip tonen vaak de beste oplossing.
Als het gesprek niet helpt, kan er namens de gezagvoerder een brief aan de passagier worden gegeven. Deze brief heet een 'Notice of Violation' en moet gezien worden als een officiële waarschuwing. In elk vliegtuig is deze brief aanwezig in meerdere talen.
In de meeste gevallen worden zo de problemen opgelost. Maar als dat geen effect heeft of de passagier wordt fysiek of verbaal agressief, dan is het hoogste niveau van 'unruly passenger' bereikt en moeten andere maatregelen getroffen worden.
Drie niveaus
Elke luchtvaartmaatschappij kan eigen regels opstellen hoe om te gaan met agressie. Bij KLM en Transavia is er gekozen voor een systeem met drie niveaus.
Niveau 1 is het laagste niveau en kan vaak opgelost worden door met de passagier te praten.
Niveau 2 is lastiger en vraagt meer aandacht. Een passagier is dan soms niet goed aanspreekbaar. Alcohol is hiervan meestal de oorzaak.
Niveau 3 is het hoogste en zwaarste niveau. Dit niveau wordt bereikt wanneer een passagier de vliegveiligheid in gevaar brengt, de bemanning bedreigt of het vliegtuig beschadigt.
Wat mogen piloten doen?
De gezagvoerder is persoonlijk verantwoordelijk voor de veiligheid aan boord van een vliegtuig. Om die reden heeft de gezagvoerder ook zeer vergaande autoriteit wanneer een passagier die veiligheid in gevaar brengt.
Zoals eerder genoemd wordt altijd als eerst geprobeerd de situatie te deëscaleren. De bemanning van een vliegtuig wordt daar veel op getraind.
Maar als niveau 3 bereikt wordt en een passagier niet normaal aanspreekbaar is, moet er iets gedaan worden. De passagier kan namelijk de veiligheid van andere passagiers in gevaar brengen.
De gezagvoerder op een in Nederland geregistreerd vliegtuig kan opdracht geven een passagier te arresteren en in de boeien te slaan. In de meeste gevallen wordt dit gedaan door het cabinepersoneel.
Als het niet anders kan en een piloot moet de cockpit verlaten, dan is dit zonder twijfel een gevaar voor de veiligheid. Het Openbaar Ministerie ziet dat als verzwarende omstandigheden.
Voordat de vliegtuigdeuren opengaan moet de gezagvoerder wel persoonlijk aan de geboeide passagier meedelen dat hij of zij onder arrest is. Daarna mag de deur worden opengedaan en kan de passagier worden overgedragen aan de autoriteiten.